Accueil > Documents-divers > Tiwizi d Tmurt n Iqbayliyen
Tiwizi d Tmurt n Iqbayliyen
dimanche 5 mars 2023, par
Timerwin n yisegg°asen aya, ikkat udabu n Dzayer i wakken ad isseknu Tamurt n Yiqbayliyen. Irna aserfufen d uẓmay zdinin. Yusi imrigen n umgaru s iɣarimen iqbayliyen, inɣa deg-sen 130 deg usegg°as n 2001 d yigiman n wungisen d waṭas n yifukalen ak° tudert-nnsen.
Seg uwilan n 2021, iḍfar unebbaḍ aserdas adzayri yiwet n tarrayt yaḍen iketren s tkendawt mani g izizzil tafgurt taɣedmant s uskurmu n tmiḍiwin n yifganen deg tudrin ak° d yiɣerman iqbayliyen. Tewta tmejɣudt taɣedmant ittusbeddan ineɣramen iqbayliyen s tefgurin ẓẓaynin n uskurmu.
Ttwalkan yineɣramen-a akken i asen-temmug tareɣdemt taberrkant d usmerret aralsan ; llan kra ikkan arfufen ilin kra ak° ittwaceṛmen. Ifka unebbaḍ adzayri tiyitwin tiqquranin i yal wa d tal ta izdin tayri d tmurt n Yiqbayliyen ar ttazzalen ɣef temɣ°ert-nnes d tudert-nnes. Ur ittu inaẓuren d waggagen s wuguren s ten-izzga di tazzliwin-nnsen.
S waya, tettnal Tmurt n Yiqbayliyen tiyita n yiwet n tremɣa tawunkant ikkaten i wakken ad tt-tsekkaw neɣ ad akw tt-tsemmet. Tamu Tmurt n Yiqbayliyen aṭas g tɣensa d d uknas anamus. Tga tmurt-a aha amedya i ak° Imaziɣen g tamiwin n Tmazɣa inurzen ad tili afud ak° d wuddur.
Nek°ni insekbaben, nekwenti tinsekbabin n uɣuri-a, nsummul tareɣdemt ittegga unebbaḍ adzayri d uzḍam-nnes ɣef Tmurt n Yiqbayliyen anida izeddey tireɣdimin-nnes tuxmijin. Aqel-aɣ nessiwiḍ-nn tibratin n twizi-nneɣ ar tama n yimeɣnasen imaziɣen d tmeɣnasin timaziɣin n Tmurt n Yiqbayliyen d tawjiwin-nnsen igan tiwuǧǧiwin n tareɣdemt n uwunek adzayri amesselku. Nessaram kigan ad tesbedd Tmurt n Yiqbayliyen diɣen tiddi-nnes ad rnun Yiqbayliyen tazmert d ufud s ttizmiren ad kensen anebbaḍ adzayri amseɣrud igan amastan n tiɛerbeslemt isihlen assukkef n timmuzɣa deg wakal-nnes.
Di Tmurt n Yiqbayliyen, ttwaddzen yizerfan iferdasen n Yimaziɣen. Taɣ tamnaḍt-a yiwet n tsusmi tar ahu dat n userfufen n yimezdaɣ. Tamu tmetti tagraɣlant, mi tezwar Fṛansa g twaɣit-a s taḍa-nnes d unebbaḍ adzayri.
Deg tama nniḍen, qqiment tuddsiwin n ustan n yizerfan n ufgan ar ttmatarent addad n yizerfan d truẓiwin n tlelliyin g tesga-a n umaḍal. Aya issutur akkutter iriwen d usgit n wussisen af ad tezga tsertit-a taserfafant ittwatasen asseknu n Yimaziɣen d usmad n temsertit-nnsen s uɣil.
Mnid n gar addad tettidir Tmurt n Yiqbayliyen, aqel-aɣ d iwiziwen ak° d tigiwin d yikkutturen n Yimaziɣen d Tmaziɣin g Tmazɣa d tmura timezɣarin i wakken ad nezzga tareɣdemt s issikil unebbaḍ adzayri yal ass imeɣnasen imaziɣen n Tmurt n Yiqbayliyen. Iqqen-nn ineɣramen iqbayliyen ittwakerfen s tareɣdemt g yikurmuten n Dzayer ad afen diɣ tilelli-nnsen.
Ass n 14 di Fuṛaṛ 2973 / 27 février 2023
[fond jaune]Imezwura yestenyan[/fond jaune]
Salem Chaker, Professeur émérite des Universités (berbère), France
Irma Mora-Aguiar, Professeur et chercheuse, Îles Canaries
Madghis Bouzakhar, Amazigh Researcher and Political Activist, At Maan (Yefren - Infusen)
Mustapha El Adak, Chercheur universitaire, Oujda
Seham Taleb, Avocate, Tripoli
Samir Nefzi, Chercheur en droit pénal, Président du Mouvement Akal-Tunisie, Japon
Ali Harcherras, Enseignant à la retraite, Goulmima (Sud-est du Maroc)
Abdallah Bounfour, Professeur émérite des Universités, France
Fathi Abouzakhar, Academic staff member at Zawia University, Tripoli
Hélène CLAUDOT-HAWAD, Anthropologue, Directrice de recherche honoraire au CNRS, Aix-en-Provence
HAWAD, Ecrivain et peintre amazigh.
Carles Castellanos Llorenç, Ingénieur et linguiste - Professeur émérite UAB, Catalogne
Kamal Naït Zerad, Professeur des Universités (berbère), Paris
Omar Derouich, Enseignant et poète amazigh, Tazrout n Ayt Wasif (Imgunen)
H’mmu Kemous, Artiste, Belgique
Mazigh Buzakhar, Engineer, Infusen region
Pablo Deluca, Ecrivain-chercheur, Tenerife (Îles Canaries)
Hisham Ahmadi, Avocat, Jadu (Adrar n Infusen)
Ali Khadaoui, Poète, Khénifra
Fathi n Khelifa, Président du parti LIBU, Zouara (At-Willul)
Salah Dabouz, Avocat et défenseur des droits humains, Bruxelles – Belgique
Driss Rabih, Docteur et chercheur, Casablanca
Shokri Agmar, Avocat, Tripoli
Hsen Larbi, Ingénieur, Philadelphie (USA)
Nasser Abouzakhar, Company Director, United Kingdom
Aksil Azergui, Consultant, Lille
Gérard Lamari, détenu de 80 et professeur de mathématiques, Toulouse (Occitanie)
Mhend Abttoy, Artiste, Roterdam (Pays-Bas)
Mestafa G’idir, Neuropsychologue, Aix-en-Provence (Occitanie) ;
Chahine Berrich, Réalisateur, Tunisie
Mbark Taous, Enseignant, Goulmima (Maroc)
Ahmed Aribe Dougha, Vice-président du parti LIBU, Jadu (Adrar n Infusen)
Masin Ferkal, Enseignant, militant berbériste, Paris
Mustapha Berhouchi, Enseignant, Meknès (Maroc)
Hamid Lihi, Enseignant, Ouarzazat (Maroc)
Aicha Ait Berri, Retraitée (ex inspectrice de l’enseignement), Beni Mellal, Maroc
Ahmed Ou-Hssata, Retraité, (ex administrateur économe), Béni-Mellal, Maroc.
Said Ait Berri, Chef de service (agriculture), Meknès, Maroc
Jamila Lahyani, Fonctionnaire , Meknès, Maroc.
Carles Múrcia, Professeur universitaire, Barcelone (Catalogne)
Anna Maria Di Tolla, Professeure de l’Université de Naples L’Orientale - Italie
Samir Oukaci, Diplômé de l’inalco, chercheur en Histoire et anthropologie du monde berbère, France
Slimane KADI, Entrepreneur WEB, Paris
SID LAKHDAR Boumédiene, Enseignant, France
Azal Belkadi, Artiste amazigh de Kabylie, France
Juan Amílcar Fariña Acosta, Retraité, Archipel des Canaries
Djamal YAHIAOUI, Formateur/Enseignant, Trélazé (Maine et Loire)
Farida Sam, Universitaire et employée à la sensibilisation environnementale, Québec
Odette Rolland, Retraitée 75 ans, Saint Pierre de Trivisy (Tarn)
Belaid AIT MOHAND, Retraité, France
Anumid Smoune, Enseignant, Paris
Alexia Smoune de Bournet, Juriste, Paris
Yassin Aït Oumghar, Etudiant , Azilal (Maroc)
Brahim Akdime, Retraité, Casablanca
Irij Maouche, Cheminot en retraite, Paris
Farid Belkadi, Médecin, USA
Aru Isem-azarisem / Tawuri / Ansa n uzduɣ
Tzemreḍ diɣen a-dtaruḍ ar tansa-yagi :
[rouge]tiwizi.imazighen@gmail.com[/rouge]